Menşei : ABD 1975
Dil. : İngilizce
Yazar : Ken Kesey 1962
Yönetmen : Milos Forman / Çekoslovakya
IMDb. : 8.7/10
İçtikçe artan susuzluk gibi enfes bir doğa gözlerimize ÖZün GÜRlüğünü sunuyor filme girerken.. Ardından bir sığınağa girer gibi giriyor ve buluyoruz kendimizi akıl hastanesinde pardon guguk kuşu yuvasında ! Zinhar guguk kuşu bir metafordur. Şöyle ki; türler kuluçka asalağı olup, yumurtalarını yabancı kuşların yuvalarına bırakır, böylece yavru gugukların bakımını üvey ana baba üstlenir. Bu bir kısır döngü olarak devam sağlar.. İşte bu dünya bizim memleket !
Filmde her ne kadar McMurphy baş rol gibi gözükse de bence lokomotif kızılderili şef Bromden dır. Şef Bromden burada; baskı altına alınmış, susturulmuş, konuşmasına müsaade edilmeyen ötekileri temsil eder. McMurphy ise bağnaz sistemi çözmüş, başkaldıran bir devrimcidir. Asıl metafor ise bittabi hastanedir. Zira bu akıl hastanesi; despot, bürokrasiye gömülmüş, güya hürriyet timsali amerikan sistemine güçlü bir atıftır. Hemşire Ratched bu ülkenin kurallarından taviz vermeyen, rakip istemeyen, vatandaşlarını tedavi yerine taciz edip her daim seme kalmalarını arzulayan, hiç bir demokratik oylamalara tahammülü olmayan, 'bana ve ekibime kadar demokrasi' diyen tehditkar bir başkan.
McMurphy başhekimin odasına girdiğinde doktorun masasında duran, balıkçılığa zaafına dair gördüğü fotoğraftan kerteriz alıp sokaktaki insanlardan daha deli olmayan arkadaşlarını doktorun teknesi ile terapiye pardon balığa çıkarması rejim hariç herkese iyi gelen bir iyilikti. Yine McMurphy nin banyodaki kaçma planına dair halkla iddialaşması, mağlubiyeti ve ardından "en azından denedim !" mottosu ile sıkı bir ders vermesi.. Ya demokrasi için çırpınmasına ne demeli ? Bir oy için ferdan ferda dolaşmasına..? Hem de arkadaşlarına terapi mahiyetinde final maçını seyrettirmek için. Ne ki subjektif yönetim yine kabul etmez halkın talebini. Fakat McMurphy yılmaz ve televizyon kapalı olmasına rağmen seyreder gibi sunum/parodi yapar dostlarına. Diğer tüm kısımlarda da hep fedakarlığına şahit oluruz.. Nereden mi ? Şef Bromden ın gözünden. Çünkü herkes Bromden ın kaderine hizmet eder filmde. Onun hasretlerinin ya da kendini koruma tercihlerinin tetikleyicisidir tüm hamleler. Ülkede küçülen, dışlanan bu dev adam veya güruh, McMurphy nin demokratik insancıl tavrı ile yeniden büyümeye başlar ve özgürce koşabileceği güne dair inancını kazanır yeniden. Ne ki, 'beni almadan gitmeyeceğini biliyordum' diyor lobotomi (beynin frontal lobunun operasyon ile alınması) olmuş dostuna. O da onu almadan gitmiyor, kendinden !
Guguk Kuşu sinema sanatının özgürlük cephesinde açılan kült bir mevzisidir. Burada savaşanlar yani bu başyapıtın altına imza atanlar hasta edilen toplumların çığlığına tercüman olmuştur. Selam olsun..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder